روان کننده بتن چیست ؟ مزایا ، کاربرد و انواع آن (امروز 11 خرداد)

چکیده

روان‌ ساز بتن یا روان‌ کننده بتن که با نام کاهش‌ دهنده آب در بتن نیز شناخته می‌شود ، یکی از انواع مواد افزودنی‌های شیمیایی و مقرون به صرفه بر پایه لیگنوسولفونات یا کربوکسیلات و یا نفتالین به بتن طبق آیین نامه بتن ایران (آبا) است. که به دلیل حصول به کارایی و کاهش آب بتن به طرح اختلاط بتن افزوده می شود همچنین برای بهبود کارایی بتن تازه از این مواد استفاده می‌شود.

روان کننده بتن چیست ؟

روان‌ساز بتن یا روان‌ کننده بتن که با نام کاهش‌ دهنده آب در بتن نیز شناخته می‌شود، یکی از انواع مواد افزودنی‌های شیمیایی و مقرون به صرفه بر پایه لیگنوسولفونات یا کربوکسیلات و یا نفتالین به بتن طبق آیین نامه بتن ایران (آبا) است. که به دلیل حصول به کارایی و کاهش آب بتن به طرح اختلاط بتن افزوده می شود همچنین برای بهبود کارایی بتن تازه از این مواد استفاده می‌شود.

روان کننده بتن با عملکرد چندگانه است که علاوه بر کاهش میزان آب بتن ،‌ حفظ کارایی بتن و تاخیر در گیرش را به دنبال خواهد داشت باید توجه داشت که فوق روان‌کننده از نوع بافر برای دست یابی به مقاومت‌های بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در استاندارد ملی ایران تعریفی که برای افزودنی روان کننده بتن در نظرگرفته شده است این است که روان کننده بتن کاهنده آب محصولی است که بدون تغییر در روانی مقدار آب مخلوط بتن را کاهش دهد ویا بدون تغییر مقدار آب اسلامپ یا جریان روانی را به میزان چشمگیری افزایش دهد ویا اینکه هر دو اثر را به صورت همزمان برای بتن ایجاد کند مکانیزم اثر روان کننده بتن بر روی ذرات سیمان به این ترتیب است که بارهای منفی ذرات افزودنی روان کننده بتن بر پایه لیگنوسولفونات موجب جذب شدن آن به یون های کلسیم مثبت بر روی سطح ذرات سیمان می گردد و در نهایت پس از جذب شدن ماده افزودنی روان کننده بتن به سطح ذرات سیمان ،‌پراکنده شدن ذرات سیمان از دو مکانیزم دافعه الکترواستاتیکی و ممانعت فضایی صورت می گیرد .

همچنین ماده افزودنی روان کننده بتن اثر مطلوبی روی کلوخه های سیمان دارد . با تشکیل کلوخه های سیمان ، آب در کلوخه های سیمان به تله می افتد و در نهایت کارایی مخلوط بتنی نسبت به حالتی که ذرات سیمان از هم جدا هستند کاهش می یابد . با افزودن روان کننده بتن بر پایه لیگنو سولفونات به بتن این کلوخه ها از هم باز شده و موجب پخش ذرات سیمان می شوند . به این ترتیب دانه های سیمان به صورت مجزا و غیر چسبیده در مخلوط حضور خواهند داشت که این امر باعث آسان تر شدن حرکت ذرات و روانی مخلوط بتنی خواهد شد .

روان‌ کننده بتن که با شهرت کاهنده آب بتن در امر افزودنی های بتن شناخته می شود ، میزان آب مورد نیاز برای اختلاط بتن را تا حد قابل توجهی کاهش می دهد. نحوه عملکرد روان کننده بتن به این صورت است که با نشتن برذره های سیمان و بوجود آوردن نیروی دافعه میان این ذره ها باعث روانی بتن می شود.

باید توجه داشت کلیه روان کننده های بتن به صورت مستقیم موجب کاهش مقاومت بتن می گردند (افزودن مایع آب به داخل بتن) ولی با توجه به اثر کاهش مصرف آب ( بتن با درصد آب پایین تر ویا کارایی بالا با آب کمتر ) به تولید بتن پرمقاومت کمک می نمایند بهترین روش مصرف روان سازها حل کردن آنها در آب در زمان چند دقیقه پیش از مصرف و اختلاط مناسب در بتن می باشد.

پس از افزودن ماده افزودنی روان کننده بتن به مخلوط به ازای هر متر مکعب از بتن باید حداقل 1 دقیقه عملیات مخلوط کردن بتن انجام گیرد .

خواص و مزایای روان کننده بتن

استفاده از ماده افزودنی روان کننده و فوق روان کننده خواص ویژه ای به شرح زیر برای بتن ایجاد خواد نمود :

کاهش آب مصرفی بتن
افزایش مقاومت فشاری بتن
امکان کاهش میزان عیار سیمان بتن
قابلیت پمپاژ بتن به لحاظ روانی بیشتر
جلوگیری از بوجود آمدن ترکهای سطحی
جلوگیری از خزش و انقباض بتن
افزایش عدد اسلامپ و روانی بتن و کارپذیری بتن
افزایش مقاومت فشاری
امکان استفاده در بتن های با سنگدانه های نامناسب
امکان استفاده در قالب های نازک و پر میلگرد به دلیل روانی بتن و خودتراکمی بتن
افزایش عملکرد بتن بدون تغییر در نسبت آب به سیمان و در نتیجه بهبود کیفیت مقاومت بتن
سهولت در عملیات تراکم بتن و عدم آب انداختن بتن
صرفه جویی قابل توجهی در مقدار مصرف سیمان بتن

انواع روان کننده های بتن

1) روان کننده نفتالینی
2) روان کننده کربوکسیلاتی
3) روان کننده لیگنو سولفات

توضیح : روان کننده ها می توانند زودگیر ، دیرگیر ، نرمال و حفظ کننده اسلامپ و یا کاهنده آّب باشند.

جهت افزودن مواد افزودنی روان کننده بتن بهترین راه توصیه شده این است که محصول روان کننده بتن با 2 برابر حجم آب ترکیب شده و سپس به مخلوط بتنی اضافه شود . همچنین روان کننده بتن را در هنگام ساخت بتن در بچینگ و یا به مخلوط بتن آماده در تراک میکسر نیز می توان اضافه نمود.