
چکیده
بتن سخت (به انگلیسی: Concrete Hardener) پودری است متشکل از دانههای سخت و مقاوم در برابر سایش نظیر سیلیس، کوارتز، بازالت، کوراندوم، سیلیکون کارباید و سایر مواد معدنی سخت؛ این مواد بر پایه سیمان و همراه با انواع افزودنیهای معدنی و پلیمری فرموله میشوند تا لایهای مقاوم و بادوام روی سطح بتن ایجاد کنند. این لایه نه تنها مقاومت سایشی بتن را به طور چشمگیری افزایش میدهد، بلکه باعث بهبود مقاومت فشاری، مقاومت در برابر ضربه و دوام کلی سطح بتن نیز میشود. ، بتن سخت به طور گسترده در محیطهای صنعتی، انبارها، پارکینگها، کارخانهها، سالنهای ورزشی و سایر فضاهایی که نیاز به کفپوشهای مقاوم و ماندگار دارند، استفاده میشود. این محصول به دلیل ویژگیهای منحصر به فرد خود، از جمله مقاومت در برابر سایش، ضربه و مواد شیمیایی، گزینهای ایدهآل برای پروژههایی است که نیاز به سطحی با طول عمر بالا و نگهداری کم دارند.
فرآیند اجرای بتن سخت معمولاً شامل پخش یکنواخت پودر بر روی سطح بتن تازه ریختهشده و سپس مالهکشی و پرداخت نهایی است. پس از این مرحله، سطح بتن بهطور کامل سخت شده و آماده بهرهبرداری میشود. این کفپوشهای ماندگار بر اساس استانداردهای بینالمللی نظیر DIN 1100 و DIN 18560 مورد بررسی و تأیید قرار میگیرند تا اطمینان حاصل شود که محصول نهایی از کیفیت و عملکرد مورد انتظار برخوردار است.
فهرست :
- بتن سخت چیست
- درجه سختی بعضی از عناصر بتن سخت
- انواع بتن سخت صنعتی
- رنگ بندی بتن سخت
- خواص بتن سخت
- موارد کاربرد بتن سخت
- مقایسه بتن سخت با دیگر بتن ها
- افزودنی های قابل استفاده در بتن سخت
- روش های اجرای بتن سخت
- کاربردهای بتن سخت در پروژه های واقعی
- نگهداری ، مراقبت و ترمیم بتن سخت
- اشتباهات رایج در اجرای بتن سخت
- استانداردهای بین المللی بتن سخت
- استانداردهای ایران بتن سخت
- نگهداری و انبارش بتن سخت
بتن سخت چیست
بتن سخت پودری ( به انگلیسی : Dry Shake Hardener ) است متشکل از دانه های سخت سایش نظیر سیلیس ، کوارتز ، بازالت ، کوراندوم ، سیلیکون کارباید و... بر پایه سیمان و انواع افزودنی های معدنی و پلیمری که برای ایجاد یک لایه مقاوم به سایش روی بتن می باشد.
این کفپوش ها معمولا ماندگار بر اساس استاندارد DIN 1100-DIN 18560 مورد بررسی قرار می گیرند ، بتن با تمام سختی و مقاومت بالای خود دارای ضعف در سایش و خاک دهی در صورت استفاده در کف صنعتی می باشد.
هدف از اجرای بتن سخت علاوه بر ایجاد حس رنگی ، ایجاد لایه مقاوم و سخت می باشد که جلوی سایش به مرور زمان را خواهد گرفت.
به طور مثال اگر شما بازدید از سردخانه های نگهداری میوه یا گوشت و مرغ داشته باشید ، حتما مشاهده کردید که به مرور زمان و در اثر تردد لیفتراک علاوه بر گود شدن مسیر تردد ، تولید خاک نیز وجود خواهد داشت ، اینجا استفاده از بتن سخت مشکل را حل خواهد کرد .
کف پوش بتن سخت دارای رنگ بندی بوده و بنا به شرکت تولید کننده دررنگهای مختلف قابل تولید و عرضه می باشد . البته تنها یک شرکت در ایران امکان تولید ۱۴ رنگ داشته و بقیه معمولا بین ۳ تا ۹ رنگ تولید می نمایند .
بتن سخت های تولیدی در ایران ابتدا توسط شرکت های آلمانی از دهه ۷۰ بصورت ملاتی و برای روکش ۲ سانتی وارد کشور گردید و از دهه ۸۰ نوع پودری آن برای ضخامت حدود ۳ میلی متر توسط یک شرکت ایتالیایی و یک شرکت سوئدی وارد کشور و به مرور زمان نسبت به بومی سازی و تولید آن در ایران اقدام شد .
نکته مهم در انتخاب کف پوش بتن سخت جدا از مبحث قیمتی که همیشه در ایران انتخاب اول از روی قیمت یک محصول می باشد ، اما برای مشاهده کیفیت بتن سخت باید ۳ آیتم مهم با دقت بررسی شود:
آیتم اول : وجود سخت دانه های موجود ، یعنی بررسی درجه سختی در مقایس MOHS می باشد، که در جدول زیر نشان داده شده است . پس میزان وجود انواع سنگدانه ها که در بتن سخت و نوع آن بسیار مهم است .
آیتم دوم : بررسی رنگدانه یا پیگمنت است که نوع مرغوب آن در دراز مدت دچار تغییر رنگ نشود .
آیتم سوم : و مهم از همه پلیمرهای پودری مصرف شده در آن می باشد ، صرفا مخلوط سیمان و سیلیس ( با درجه سختی 7.2 Mohs ) به شما حس بتن سخت را نخواهد داد ، بنابراین پیشنهاد ما استفاده از بتن سخت های شرکت های معتبر و تولید کننده های معتبر در ایران می باشد .
درجه سختی بعضی از عناصر
درجه سختی mohs |
نوع ماده |
---|---|
10 |
الماس |
9 |
کوراندوم - سیلیکون کارباید |
8 |
توپاز - گارنت - گرانیت |
7 |
سیلیس - مسباره |
مطابق جدول بالا مقدار مواد معدنی موجود در در پوشش بتن سخت تعیین کننده درجه سختی آن می باشد.
انواع بتن سخت صنعتی :
1. بتن سخت پودری : این مصالح پودری با درجه سختی بین ۶.۵ تا ۹ در بازار ایران موجود میباشد هرچند تولید با درجه سختی ۹ به دلیل هزینه زیاد تولید و ساییدگی تجهیزات تولید دارای سختی های زیاد میباشد، ولی در حال حاضر موجود بوده و بنابر اطلاعات ایران ایمارت تنها ۲ شرکت در ایران قادر به تولید و عرضه این محصول را دارند .
اجرای این محصول به نحوی هست که هنگامی که بتن ریزی صورت می گیرد بین ۱ تا ۳ ساعت پس از بتن ریزی میبایست نسبت به پخش پودر روی سطح بتن اقدام نمود ، سپس با ماله های هلی کوپتری نسبت به پرداخت با سینی در ۳ دست در زمان های مختلف ، سپس با برداشتن سینی با تیغه نسبت به پراخت سطح بصورت مدام اقدام می شود ، تا به حدی که سطح براق و صیقلی همانند شیشه شود
2. بتن سخت ملاتی : روش اجرای آن همانند بتن سخت پودری بوده ، فقط فرق آن اینست که به جای پودر ابتدا ملات در خلاطه بتن (میکسر) ساخته میشود و داخل کروم بندی انجام شده روی سطح بتن پخش و تسطیح و پراخت میشود .
میزان مصرف بتن سخت ملاتی معمولا ۱۵ تا ۲۰ میلی متر ضخامت داشته و برای هر سانتی متر ضخامت به صورت میانگین ۲۱ کیلوگرم در هر مترمربع مصالح لازم دارد .
بتن سخت ملاتی برای بتن قدیمی : برای اجرای این روش ابتدا میبایست نسبت به زبر کردن سطح بتن قدیمی و چربی زدایی از آن اقدام نمود ، بعد از وکیوم و نظافت سطح و تمییز کاری میبایست نسبت به اجرای یک یا دو لایه پرایمر اقدام نمود ، سپس ملات ساخته شده در میکسر بتن داخل کروم ریخته میشود ، سپس تسطیح و پرداخت می شود .
نکته مهم : این محصول و روش اجرای آن در اختیار فقط چند شرکت می شود و با هر ملات بتن سخت قادر به این سیستم نخواهید بود بنابراین قبل از خرید و مصرف با تولید کننده مشاوره فنی شود .
اجرای بتن سخت ملاتی یا پودری نیازمند دانش و امکانات خاص کف سازی بتنی خواهد بود و کیورینگ آن همانند بتن معمولی با آب یا کیورینگ های پایه اکرلیکی یا نایلون (بجز در رنگ آبی وحداقل برای مدت ۵ روز و بعد از هم میبایست از ایجاد شوک در خشک شدن بلافاصله جلوگیری نمود.
برش و ایجاد درزهای انقباضی کاتر یا contraction Joints ، تعبیه درزهای اجرایی یا Constriction Joint و لحاظ درزهای انبساطی Expansion Joint در کف صنعتی الزامی بوده و نیاز مند نقشه های دقیق قبل از اجرا می باشد .
رنگ بندی بتن سخت پودری :
- سفید
- طوسی روشن
- نچرال ( رنگ بتن )
- طوسی تیره
- مشکی
- زرد
- قهوه ای
- بژ
- قرمز
- تنباکویی ( نارنجی)
- سبز
- فیروزه ای
- آبی کم رنگ
- آبی پر رنگ
خواص بتن سخت :
- مقاوم در مقابل بنزين ، روغن های معدنی ، حلال ها
- مقاومت بالا در مقابل سايش و فرسودگي سايش و فرسودگي سطوح بتنی
- مناسب براي فضاها و سالن هاي مرطوب
- مقاوم در مقابل سایش ناشی از تردد ليفت تراك
- ضد لغزش در برابر سرخوردگي
- مقاوم در مقابل انواع ضد يخ
- غيرقابل شارژ الكترواستاتيكي
- فاقد كلرايد
- چگالی سطحي بسيار بالا
موارد کاربرد بتن سخت :
از بتن سخت برای کف سازی در صنايع سنگين مثل :
- صنايع نفت ، گاز و پتروشيمی
- صنايع اتوموبيل سازی
- آشیانه های هواپیمایی
- صنايع الكترونيک
- نيروگاه هاي برقی
- صنايع كاغذ سازی
- صنايع نساجی
- صنايع غذايی
- كشتارگاه ها
- سرد خانه های زیر صفر و بالای صفر
- صنايع شيميايی و پلاستيكی
- صنايع دارويی و آرايشی
- صنايع دفاعی
- صنايع فولاد سازی
- ذوب فلزات ريخته گری
- فروشگاه های بزرگ
- هایپر مارکت ها
- انبار ها
- راه آهن
- مترو
- پاركينگ ها
- پياده رو ها
استفاده می شود.
مقایسه بتن سخت با سایر انواع بتن :
- بتن الیافی: دارای مقاومت بالا در برابر سایش و ضربه است و در کفسازی صنعتی، دیوارهای حائل و قطعات پیشساخته کاربرد دارد.
- بتن پلیمری: مقاومت بالا در برابر نفوذ رطوبت و تغییرات دمایی دارد، اما حساس به آتش و دارای هزینهی بالاتری است.
- بتن خودتراکم (SCC): قابلیت پر شدن فضاهای متراکم بدون نیاز به ویبره را دارد، اما هزینههای ساخت بالاتری دارد.
- بتن سبک: وزن کمتری دارد و مقاومت خوبی در برابر آتش دارد، اما زمان خشک شدن طولانیتری دارد
افزودنیهای مورد استفاده در بتن سخت
افزودنیها نقش مهمی در بهبود کیفیت بتن سخت ایفا میکنند. میتوان بخشی به مقاله اضافه کرد که در آن رایجترین افزودنیها و اثر آنها شرح داده شوند:
- میکروسیلیس: این ماده باعث افزایش مقاومت فشاری، کاهش نفوذپذیری و افزایش دوام بتن میشود.
- فوق روانکنندهها: موجب افزایش روانی بتن بدون افزایش نسبت آب به سیمان شده و در نتیجه مقاومت و یکنواختی بتن را بهبود میدهند.
- افزودنی ضدیخ: در مناطق سردسیر برای جلوگیری از یخزدگی بتن در مراحل اولیه گیرش استفاده میشود.
- افزودنیهای دیرگیر یا زودگیر: این افزودنیها برای کنترل زمان گیرش بتن به کار میروند و امکان اجرای بهتر در شرایط خاص را فراهم میکنند.
روشهای اجرایی بتن سخت
اجرای صحیح بتن سخت تأثیر زیادی در عملکرد نهایی آن دارد. افزودن یک بخش درباره روشهای اجرا میتواند بسیار ارزشمند باشد. دو روش اصلی اجرا:
- روش خشکهپاشی: در این روش پودر سختکننده به صورت خشک روی سطح بتن تازه پاشیده میشود و پس از جذب رطوبت از بتن، با ماله به سطح نفوذ داده میشود. این روش سریع و اقتصادی است اما نیاز به تجربه بالایی دارد.
- روش ملاتی: در این روش پودر سختکننده ابتدا با آب مخلوط شده و به صورت ملات آماده در ضخامت کم روی سطح بتن اجرا میشود. این روش دقت بالاتری دارد و برای پروژههای حساستر مناسب است.
توضیح تفاوتهای اجرایی، به همراه نکات فنی مانند دمای محیط، زمانبندی و نحوه پرداخت نهایی، میتواند کیفیت مقاله را به طرز چشمگیری افزایش دهد.
کاربردهای بتن سخت در پروژههای واقعی
بتن سخت در پروژههای مختلف صنعتی و تجاری استفاده میشود و گسترش این بخش میتواند درک مخاطب را از تنوع کاربردی آن بیشتر کند:
- سولههای صنعتی: به دلیل مقاومت بالا در برابر سایش ناشی از تردد ماشینآلات سنگین.
- پارکینگهای طبقاتی و عمومی: مقاومت در برابر نفوذ روغن، سوخت و بارهای دینامیکی بالا.
- باند فرودگاهها و رمپ بارگیری: مقاومت مکانیکی بالا در برابر ضربه و تغییرات دمایی.
- انبارها و سردخانهها: امکان تحمل بارهای متمرکز و کاهش هزینههای نگهداری.
نگهداری، مراقبت و ترمیم بتن سخت
بسیاری از کاربران صرفاً به اجرای اولیه فکر میکنند و از نگهداری بعد از اجرا غافل هستند. اضافه کردن یک بخش درباره نکات نگهداری و ترمیم بتن سخت میتواند نگاه بلندمدتتری به مخاطب بدهد:
- پاکسازی منظم سطح: برای جلوگیری از تجمع آلودگی و روغنهای صنعتی.
- استفاده از پوششهای محافظ: مانند سیلرها برای افزایش دوام در برابر مواد شیمیایی یا رطوبت.
- ترمیم ترکها یا نقاط آسیبدیده: با استفاده از ملاتهای ترمیمی مخصوص یا پوششهای پلیمری.
این بخش کمک میکند تا مخاطب بداند حتی بتن سخت هم بدون نگهداری مناسب، دچار آسیب میشود.
اشتباهات رایج در اجرای بتن سخت
اضافه کردن این بخش باعث میشود که خواننده از تکرار اشتباهات متداول در اجرا خودداری کند:
- عدم رعایت نسبت صحیح آب به سیمان
- اجرای بتن در شرایط دمایی نامناسب
- استفاده نادرست از ابزارهای پرداخت (مانند ماله پروانهای)
- اجرای سریع یا تأخیر زیاد در پاشش پودر سختکننده
ارائه نکاتی در مورد چکلیست آمادهسازی، نظارت و کنترل کیفیت اجرا میتواند مقاله را از حالت توصیفی صرف خارج کند و آن را به راهنمای عملی تبدیل کند.
استانداردهای بین المللی بتن سخت
استانداردهای بینالمللی مهم در خصوص سختکنندههای خشک (Dry Shake Hardener) عبارتند از:
- ASTM C309 - استاندارد آمریکایی مربوط به مشخصات و روشهای آزمون سختکنندههای خشک شیک
- EN 13813 - استاندارد اروپایی مربوط به ملاتهای مورد استفاده در کفسازی شامل سختکنندهها
- BS EN 13813 - استاندارد بریتانیایی مشابه استاندارد EN 13813
- DIN 18202 -استاندارد آلمانی در مورد تولید و اجرای سختکنندههای خشک شیک بتن
- JIS R 5201 - استاندارد ژاپنی مربوط به روش آزمون سختکنندههای خشک شیک
- ACI 302 - آییننامه انجمن بتن آمریکا در مورد طرح اختلاط بتن حاوی سختکنندهها
رعایت این استانداردها برای تولید و استفاده از سخت کننده های خشک شیک بسیار حائز اهمیت است.
استانداردهای ایران بتن سخت
در ایران نیز استانداردهایی برای سخت کننده های خشک (درای شیک هاردنر) وجود دارد که مهمترین آنها عبارتند از:
- استاندارد ملی ایران شماره 12054 - ویژگی ها و روشهای آزمون سخت کننده های خشک
- استاندارد ملی ایران شماره 278 - طرح اختلاط بتن - بتن حاوی سخت کننده های خشک
- استاندارد ملی ایران شماره 345 - عملآوری بتن - بتن های حاوی سخت کننده های خشک
- استاندارد ملی ایران شماره 3452 - ملات مورد مصرف در کفسازی - ویژگیها و روش های آزمون
- آیین نامه بتن ایران - فصل هفدهم - مقررات مربوط به سخت کننده های خشک
تولیدکنندگان و مصرفکنندگان سخت کننده های خشک در ایران ملزم به رعایت این استانداردها هستند.
نگهداری و انبارش بتن سخت
برای انبارش و نگهداری صحیح سختکنندههای خشک شیک (درای شیک هاردنر) باید نکات زیر رعایت شود:
- در محل خشک، خنک و دور از نور مستقیم آفتاب و باران نگهداری شود.
- از تماس مستقیم با زمین و رطوبت جلوگیری شود.
- دمای انبارش ایدهآل بین 5 تا 40 درجه سانتیگراد است.
- کیسهها و ظروف حاوی مواد باید کاملاً بسته بمانند تا از تماس با هوا و رطوبت جلوگیری شود.
- از انبارش در ارتفاع زیاد خودداری شود تا از فشردگی و خرد شدن جلوگیری گردد.
- حداکثر زمان نگهداری 12 ماه پس از تولید توصیه میشود (به دیتاشیت محصول مراجعه شود.)
- دستورالعملهای انبارش تولید کننده بر روی بستهبندی را رعایت نمایید.
- از انبارش در معرض آلایندههای شیمیایی خودداری شود.
سوالات متداول
بتن سخت در واقع پودری است بعضا مشتکل از دانه های سخت سایش نظیر سیلیس ، کوارتز، بازالت ،کوراندوم، سیلیکون کاربایدو... بر پایه سیمان و انواع افزودنی های معدنی و پلیمری که برای ایجاد یک لایه مقاوم به سایش روی بتن میباشد .
مقاوم در مقابل بنزين ، روغن های معدنی ، حلال ها ، مقاومت بالا در مقابل سايش و فرسودگي سايش و فرسودگي سطوح بتنی ، مناسب براي فضاها و سالن هاي مرطوب ، مقاوم در مقابل سایش ناشی از تردد ليفت تراك ، ضد لغزش در برابر سرخوردگي ، مقاوم در مقابل انواع ضد يخ ، غيرقابل شارژ الكترواستاتيكی ، فاقد كلرايد ، چگالی سطحی بسيار بالا
کفپوش بتن سخت مناسب جهت کف سازی در صنايع سنگين ، صنايع نفت،گاز و پتروشيمي ، صنايع اتوموبيل سازی وآشیانه های هواپیمایی ، صنايع الكترونيك ، نيروگاه هاي برقي ، صنايع كاغذ سازي ، صنايع نساجي ، صنايع غذايي و كشتارگاه ها و سرد خانه های زیرصفر و بالای صفر ، صنايع شيميايي و پلاستيكي ، صنايع دارويي و آرايشي ، صنايع دفاعي ، صنايع فولاد سازي و ذوب فلزات ريخته گري ، فروشگاه هاي بزرگ ، هایپر مارکت ها و انبار ها ، راه آهن مترو ، پاركينگ ها و پياده روها،
- سفید - طوسی روشن - نچرال ( رنگ بتن ) - طوسی تیره - مشکی - زرد - قهوه ای - بژ - قرمز - تنباکویی ( نارنجی) - سبز - فیروزه ای - آبی کم رنگ - آبی پر رنگ